جوانگرایی: تضمین نوآوری در پیشرفت کشور
در عصر کنونی، استفاده بهینه از منابع و سرمایهها اهمیتی شگرف یافته است. در میان این سرمایهها، سرمایه انسانی به عنوان محوریترین عنصر پیشرفت و جوانان به عنوان محوریترین جزء سرمایه انسانی تلقی می شوند. در شرایط خاص کشور نقش سرمایه انسانی در رفع موانع بیرونی و مدیریت بر بحرانهای تحمیلی اهمیتی فزون یافته است. طراحی و اجرای برنامه های مقاومتی و جهادی جز با فرمانروایی عقول مدبر و محاسبهگرِ صاحبان تجربه و نیرو و انگیزهی جوانان امکان عملی نمی یابد. این نیروی جوان کشور است که می تواند با نیروی ویژه خود نقطه عطفی در تاریخ تحولات اجتماعی و اقتصادی کشور باشد.
متأسفانه یکی از تفکرات مخربی که تهدیدی برای توانایی بخش جوان محسوب می گردد انتظار برای اصلاح امور نه توسط خود بلکه دیگران است؛ به تعبیر روانشناسان غلبه تفکر کانون کنترل بیرونی بر کانون کنترل درونی. این در حالی است که نیرو و انگیزه ویژه جوان است که تحولات را رقم می زند. هر جوان نه تنها باید مسیر پیشرفت حرفهای یا به عبارت دیگر نردبان حرفه ای خود را ترسیم و طراحی نماید بلکه بایستی جایگاه خود به عنوان یک عنصر اصلاحگر در سیستم را نیز مشخص نماید.
مقام معظم رهبری در جلسه دیدار اعضای شورای عالی مرکز با ایشان، جرأت، شجاعت، صمیمیت و انگیزه عمیق را از عناصر ضروری و مورد نیازی دانستند که بایستی در فرایند تدوین الگوی پیشرفت وجود داشته باشد. به عبارتی این عناصر، پیشنیاز حرکت در این فرایند هستند. با اندک تأملی می توان دریافت که این عناصر صفات و ویژگی های متداولی هستند که در قشر جوان یافت میشوند؛ جوانانی که شور و انگیزه و هیجان ویژگی ذاتی دوره سنی آنهاست. عدم اکتفا به وضع موجود و تلاش برای ایجاد تحول از خصوصیات ویژه دوره جوانی است.
از سوی دیگر مقام معظم رهبری گفتمان سازی را جزء لازم و ضروری برای تحقق تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ذکر کردند. در تحقق گفتمانسازی هم میتوان به جدیت ادعا نمود گفتمانسازی جز با فعال سازی و درگیر نمودن جوانان و به تبع آن فعالسازی جوانان نیز جز با ارتقای روح و هویت مستقل آنها امکانپذیر نیست. مقام معظم رهبری اعتماد به جوانان را در فرایند تدوین الگو خواستار شدند. ایشان از ظرفیت جوان تعبیر به موتور پیشرفت نمودند که با هدایت مدیران باسابقه از آنها استفاده خواهد شد.
در خاتمه، در فعال سازی و ارتقای ظرفیت جوان کشور چند راهکار ارائه می گردد: طبق تئوری هدف در دانش رفتار سازمانی، میزان مساعی و تلاش هر فرد تابعی از درجه اهمیت اهدافش و میزان چالشی بودن آنهاست. هدفگذاری جوانان و برای جوانان با توجه به اثر معکوسی که بر رخوت و هدررفت انرژیها دارد توصیه می گردد.
موضوع مدیریت زمان و به عبارتی استفاده بهینه از فرصتها آموزش داده شود.
مهارتهای مورد نیاز در فرایند نوآوری و کارآفرینی به جوانان تعلیم گردد.
تلاش برای تقویت فرهنگ خوداشتغالی که در بستر کارآفرینی محقق می شود راهکاری است که باید نهادهای آموزشی به آن توجه ویژه داشته باشند.
* دکتر رسول عباسی؛ استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س) و محقق مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت