قرآن در منظر اندیشمندان و بزرگان ایرانی
رهنمودهای آیت الله بهجت(ره) به جوانان :
بدانید اینکه ما مسلمانها، امتیازی از غیر مسلمانها نداریم الا به قرآن و عترت، و الا ما هم مثل غیر مسلمانها می شویم. اگر ما قرآن نداشته باشیم، مثل ...
غیر مسلمانها هستیم، اگر ما عترت را نداشته باشیم، مثل مسلمانهایی که اهل ایمان نیستند هستیم.
باید ملتفت باشیم روز به روز در این دو امر ترقی بکنیم. همچنان که سنّ ما
به بالا می رود، معلومات ما هم در همین دو امر، بالا برود. این طرف، آن طرف
نرود و الا گم می شود، گمش نکنند؛ گمراهش نکنند؛ این دو اصل اصیل را از
اینها نتوانند بگیرند. حفظ کنیم قرآن را که همیشه با ما باشد، ما با او
باشیم، تحصن بکنیم به قرآن، تحفظ بکنیم به قرآن، وسیله حفظمان در فتن و
شدائد دنیا قرار بدهیم.
از خدا بخواهیم که از قرآن ما را جدا نکند، همچنین از خدا بخواهیم ما را از عترت جدا نکند که عترت با قرآن است و قرآن هم با عترت است، اگر کسی یکی از این دو تا را ندارد هیچ کدام را ندارد. ما از عترت و قرآن نمی توانیم دوری کنیم؛ اگر دوری کردیم، در دامن گرگها می افتیم، [و] خدا می داند آیا بعد، از دستشان نجات می یابیم؟
علامه حسنزاده آملی:
... حقیقت امر این است که از همان ابتدا، عشق عجیبی به دیوان شعرا و نظم شعر داشتم. روی این ذوق، همان وقت، تمام دوبیتیهای باباطاهر را حفظ بودم و تمام رباعیات خیام را و اکثر غزلیات حافظ را و همینطور دیگران را و ای کاش از همان وقت کسی به من میگفت که آقا، به جای اینکه اینها را حفظ کنی، شروع کن به حفظ قرآن و الان این حسرت برای من به جا مانده است که این عشق و علاقهای که به دواوین (دیوانهای) شعرا داشتم، کاش در حفظ قرآن به کار میبردم.
مطالب به این ها ختم نمی شود. دین خدا عرفان است، معرفت الله است و قرآن برای تزکیه و تطهیر ما، از جانب خدای متعال آمده است، تا صاحب قلب سلیم بشویم.
الهی! خاطره ها را از خطور خطیئه نگه دار
الهی! در بسته نیست ما دست و پا بسته ایم
الهی! در خواب سنگین بودم، دیر بیدار شدم، باز شکرت که بیدار شدم!
دیر زمانی است که ابرهای تیره و تار غیبت دیدگان را از رؤیت آفتاب ولایت باز داشته و راه های آسمانی سخت و دشوار گشته است. در این سرزمین عجیب و این وادی غریب هیچ کس را یارای آن نیست که بی همرهی خضر صراط مستقیم بپیماید. خدا را بسی شاکریم که حجج و نشانه های بی بدیلش راهنمایی است برای چنگ زدن به حبل متین الهی و عروج به نقطه اوج هستی. خدا را بسی شاکریم که چراغ معرفت عالمانش روشنگر ناهمواری های زندگانی است.
عهدالله که قرآن مجید است، هر روز تجدید کن. صمیمانه دست توسل به دامن پیغمبر و آلش در زن، هر که خاموش شد، گویا شد. هر که چشم سر ببست، بینا شد. هر که مراقب است، سَرور است؛ چه این که کلید نیکبختی در مشت اوست و نگین پیروزی در انگشت او. اما «در خانه اگر کس است، یک حرف بس است» آخر سخن این که دستورالعمل انسان فقط و فقط قرآن کریم و سنت رسول خاتم و آل او (علیهم السلام) است و جز آن هوا و هوس است. اگر ما را گرفتاری بود، همان حقایق است که به قالب الفاظ دگر به فراخور فهم و بینش ما درآید.
حضرت آیتالله خزعلی:
... حال که با برکت این کتاب ارجمند (قرآن کریم) و قیام مصلح بزرگ امام راحل قدساللهسره انقلابی گرانبها و بینظیر به چنگ آمده بر ماست که آن را با تمام توان با همه جد و جهد با بذل مال و جان حفظ کنیم و پاسداری آن را از هر واجبی واجبتر بدانیم و طبعاً ریشه و پایه کار این است که همین کتاب مقدس را هرچه بیشتر ارج نهیم، گوشت و خونمان، فکر و احساسمان و نشست و برخاستمان، شب و روزمان، ساعت و دقیقه و آنمان و در یک کلمه تمام زندگیمان بلکه مماتمان را هم در پرتو دستورات آن نهیم و هرچه بیشتر به آن توجه کنیم. خود را نبینیم جز در آیینه قرآن، حرکت و سکونی نداشته باشیم مگر با ارشادات قرآن، شاد نشویم مگر با بشارت قرآن و بدین منظور آن را ورد زبان سازیم، روخوانی کنیم، دقت کامل در الفاظش نماییم، با تجوید و رعایت ادعاء حروف قرائت کنیم، با کلید صرف و نحو و علوم عربی به بارگاهش راه یابیم و بهتر آن که در حافظهمان، در درون جانمان پذیرای این میهمان عزیز گردیم، حافظ گردیم و همه و همه خاصه نسل پربار جوان، این شکوفههای خرم نسل انسان که بالاخص در این برهه از زمان سخت مورد تهاجم فرهنگی ددان و بدان و از خود و خدا بیخبران قرار گرفتهاند .
استاد علامه سید محمد فرزان:
استاد اهتمام بسیار به تلاوت و حفظ قرآن کریم داشت و به شاگردان پیوسته توصیه میکرد که همانند پدران و اجدادتان هر بامداد بعد از گزاردن دوگانه (نماز صبح) به درگاه یگانه، حتماً یک سوره یا حداقل چند آیه را پای نماز بخوانید. خلاصه آن که با قرآن (مانند گذشتگان) انس داشته باشید تا دلهایتان به نور قرآن روشن شود .
علامه سید جعفر مرتضی عاملی:
... حافظان امت در قرآن نقطه و حرکات اعرابی را گذاشتند و ضبط کردند و چگونگی نطق به نص قرآن را که حتی در «واو» هم محفوظ و مصون مانده برای همگان بیان داشتند. چگونه ممکن است کوچکترین شکی بر آن وارد شود، حال اینکه فقط کسانی که قرآن را در سینهها حفظ کرده بودند، هزاران نفر بودند که از زمان پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله آن را سینه به سینه به هم منتقل و بر آن بزرگان پیر شدند و کودکان به جوانی و جوانان به پیری رسیدند. حتی میگویند: «آن تعداد از قاریان قرآن که در جنگ صفین حضور یافتند سیهزار نفر بودند.» پس چگونه است قاریانی که در این واقعه شرکت نکردند؟! (در صدر اسلام به حفاظ قاری، قاری گفته میشد و در واقع قرائت از حفظ جدا نبود.) ... امیرالمؤمنین علیهالسلام در جهت تشویق مردم به حفظ قرآن، برای کسانی که قرآن را حفظ کنند، سهمی در بیتالمال قرار داد .
علّامه محمد تقی جعفری:
مادرم باسواد بود و جوان هم از دنیا رفت. به هنگام مرگ سی و دو سال داشت. نخستین بار او قرآن را به من یاد داد. حتی یادم می آید، با او به مشهد می رفتیم، در طول راه قرآن می خواند و میان راه که قرآن می خواند و میان راه که برای استراحت و نماز توقف می کردیم، فرزندانش را دورش جمع می کرد و یک سورۀ قرآن به ما تعلیم می داد.
حضرت آیت الله بهاء الدینی :
حضرت آیت الله بهاء الدینی آنقدر به قرآن کریم نزدیک بود که علاوه بر حفظ و قرائت آن،به تفسیر آیات نیز می پرداخت. او تمام زندگی خود را بر اساس قرآن و دستورات آن استوار ساخته بود. ایشان معتقد بود که خداوند قرآن را برای هدایت انسان و عبرت گرفتن از ّآن بر او نازل کرده و باید بیشتر به معنای آن توجه کند،تا به راه راست هدایت شوند .
دکتر «احمدعلی افتخاری»، از پژوهشگران حوزه علوم قرآنی و حدیث :
قرآن کریم کتابی جهانی و جاوید است که متضمن تعالیم آخرین آئین و شریعت الهی برای هدایت بشر است و با خطابات (الناس، بشر، اهلالکتاب، عالمین و ...) این شمول عام و جهانی را اعلام می دارد.